De hedendaagse architectuur kenmerkt zich door steeds hogere gebouwen met telkens weer complexere vormen. Het succes van dergelijke projecten is voor een groot deel afhankelijk van een optimaal bouwproces. Als het op hoogbouw aankomt, is de keuze voor het klimsysteem bepalend voor de tijdsduur en kosten. De optimale oplossing komt daarbij naar boven door een gedegen planning, waarin cyclustijd, bouwmethode, wapening en materieel worden meegenomen.
Perscontact
Niet alle hoogbouw is identiek
Hoogbouwprojecten verschillen niet alleen in uiterlijk of architectuur maar ook in termen van constructief ontwerp, gebruikte bouwmaterialen en bouwmethode. Toch komt een aantal elementen bij hoogbouw steeds weer terug. Eén of meer in het werk gestorte kernen is daar één van. Het gebruik van een klimsysteem is in dergelijke gevallen een voor de hand liggende oplossing. De keuze voor een hoogwaardig klimsysteem bewijst zichzelf daarbij zolang dit het bouwproces ten goede komt en leidt tot besparingen op arbeidskrachten, kosten en tijd. Het analyseren en bewaken van cyclustijden bij de bouw van een verdieping vervullen een belangrijke functie om op schema te kunnen blijven. Hoogbouw-kernen worden regelmatig in vier- en vijfdaagse cycli gerealiseerd.
Zorgvuldige controles
De term klimbekisting wordt gebruikt voor een combinatie van wandbekisting met een werkplatform dat verplaatst kan worden en uit een klimsteiger of een klimplatform bestaat. Ankers met voorgeschreven maximale belasting maken het mogelijk dat het klimsysteem op iedere gewenste op de onderliggende betonsectie kan worden vastgezet. Daarbij moet de minimale betonsterkte nauwkeurig in de gaten worden gehouden omdat de klimbekisting altijd aan het meest recente wandgedeelte worden bevestigd. Elk bevestigingspunt moet daarbij worden gecontroleerd zodat zeker is dat het beton de krachten kan opnemen.
Normaalgesproken worden de klim- en hangplatforms voor wapening, betongieten en bediening van het klimsysteem alsook voor het ontmantelen van de ophangpunten, boven en onder het werkplatform geïnstalleerd. De klimbekisting wordt omhoog bewogen door middel van een kraan of kraanonafhankelijk met behulp van hydraulische cilinders die al dan niet over de constructie worden geleid. Afhankelijk van het soort gebouw kunnen klimsystemen ook worden ingezet op de hoeken van betonplaten voor het maken van gevelwanden of kolommen, waarbij het bekistingmateriaal verticaal wordt getransporteerd. Ook een volledig gesloten systeem is mogelijk zodat het personeel optimaal beschermd is tegen valgevaar en weersomstandigheden.
Grootpaneel- en kadersystemen
De klimsteiger kan worden gecombineerd met grootpaneel-bekistingen alsook met standaardaard kaderbekistingsystemen. Het kenmerkende verschil van grootpaneel-bekistingen is de aanpassingsmogelijkheid zodat op basis van de plattegrond maatwerk kan worden samengesteld. Aan de andere kant zijn er ook kaderbekistingsystemen die uit standaardpanelen bestaan en in verschillende afmetingen worden geleverd. Deze worden samengesteld en aangepast aan de vorm van constructie die in het werk moet worden gestort. Een goed doordacht ontwerp van de bekisting houdt daarbij rekening met de verschillende, vergelijkbare secties en met bewerkingen die meerdere keren worden uitgevoerd. Op deze manier kan gedurende het project fors op tijd worden bespaard. Het kan daarbij nuttig zijn om niet in termen van bekisten te denken maar de constructie als het ware te ‘ontleden’. Met name op punten waar binnenhoeken samenkomen, is het van groot belang dat eenvoudig kan worden ontkist en voldoende ruimte is vrij gehouden voor efficiënte werkomstandigheden. Tegelijkertijd is het voordelig om het aantal verbindingspunten tot een minimum te beperken en zoveel mogelijk gebruik te maken van systemen die van één zijde kunnen worden gelost.
Bij bekistingsdelen waarmee een groot aantal secties worden gestort, moet ook worden gelet op de duurzaamheid van het plaatmateriaal. Veelal bestaan deze uit hoogwaardig multiplex dat is gecoat met hars of kunststof, maar volledig stalen platen worden ook regelmatig ingezet. Het wisselen van deze platen is een tijdrovende aangelegenheid die zoveel mogelijk moet worden vermeden of bewust buiten de bouwstroom moet worden gehouden.
Verder moet , naast het gewicht van de bekisting, rekening worden gehouden met de belastingen die door het klimsysteem moeten worden afgevoerd. Daarom is een betrouwbare en veilige verankering van de klimsteiger van grote waarde. Het klimsysteem kan omhoog worden gebracht zodra de laatst gestorte sectie voldoende sterkte heeft.
Kraanafhankelijk klimmen
Wanneer een kraan wordt ingezet om de klimsteiger en bekisting naar een volgende sectie te brengen, moeten de kraan- en lastcapaciteit tijdig worden gepland. Hier kan een onderscheid worden gemaakt tussen systemen die langs het gebouw omhoog worden geleid en systemen waar dat niet het geval is. Bij deze laatste komt de bekisting volledig vrij van het gebouw. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de belasting als gevolg van onder meer wind. Deze manier van werken zorgt er ook voor dat het ondergelegen terrein uit oogpunt van valgevaar moet worden beveiligd.
Het voordeel van geleide klimsystemen is dat zij met het gebouw verbonden blijven; ook tijdens het klimproces. Dit veiligheidsaspect moet bij de planning van de bekisting worden meegenomen. De gemiddelde windsnelheid neemt proportioneel toe met de hoogte boven de grond. Om het risico van downtime te verminderen, kunnen systemen worden ingezet die bij hogere windsnelheden kunnen worden verplaatst. Momenteel ligt de grens op een windsnelheid van 72 km/u. Stalen profielen die gezekerd zijn in klimschoenen op de constructie zorgen voor de geleiding van het klimsysteem langs het gebouw.
Kraanonafhankelijk klimmen
Kraanonafhankelijke klimsystemen worden langs het gebouw geleid en voorkomen daarmee valgevaar. De systemen worden bij voorkeur omhoog bewogen middels draagbare hydraulische cilinders en units. Een hydraulische unit levert het vermogen voor meerdere hydraulische cilinders. Mocht een kraan aanwezig zijn, dan kan deze eventueel ook worden ingezet om snel een aantal klimsystemen omhoog te brengen.
Volledig hydraulische aandrijving
Het principiële verschil met eenvoudige kraan-onafhankelijke klimsystemen is de volledig hydraulische apparatuur van de klimunits. Hiermee kunnen grote bekistingsplatform aan de buitenzijde van de kern in één veilige beweging omhoog klimmen. Deze systemen kunnen niet via een kraan omhoog worden gehaald. Het hydraulische klimproces omvat twee belangrijke stappen. Allereerst worden de klimprofielen in de klimschoenen die zijn verankerd aan het gebouw, door hydraulische cilinders omhoog bewogen. Tijdens de volgende stap worden de klimsteigers met dezelfde hydraulische cilinders omhoog geduwd langs de klimprofielen. Dit type klimbekisting is uiterst veelzijdig; zelfs radii, bochten en schuine delen kunnen zo worden bekist. Naast de kernen van hoogbouw worden de systemen onder meer ingezet voor pylonen. Systemen met een tilcapaciteit van 5 tot 10 ton zijn op dit moment gangbaar in de markt.
Platformsystemen
Platformsystemen zijn bekistingsystemen die speciaal zijn afgestemd op het bouwen van kernen van hoogbouw. Het belangrijkste onderdeel is een gesloten bekisting met werkplatform voor veilige werkomstandigheden en beveiliging tegen weersomstandigheden op grotere hoogten. De platformen bieden ruimte voor alle benodigdheden: bekisting, wapening, staal voor dagelijkse werkzaamheden, een materiaalcontainer en giek voor het storten van het beton. Het platform wordt omhoog bewogen door hydraulische cilinders die met een grote slag het platform in één beweging en zonder kraan naar de volgende bekistingsectie bewegen. De bekisting is gescheiden van een draagrooster waardoor het bekisten en ontkisten worden vergemakkelijkt. Hoe groter de bekisting die zich onder het stort- en wapeningsbordes bevindt, hoe economischer het systeem functioneert. Constructieve en klanteisen, met name het aanbrengen van de wapening spelen hierbij een belangrijke rol.
Alles op elkaar afgestemd
De bouwmethode is sterk afhankelijk van de constructie van het gebouw en de lay-out van de wapening. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen gebouwen waar eerst de kern worden gebouwd en gebouwen waar vloeren en wanden in één keer worden gestort. Normaal gesproken voeren onderaannemers het wapeningswerk deel voor deel uit. Het is belangrijk om het klimsysteem af te stemmen om de eisen en de werkstroom zo veel mogelijk positief te beïnvloeden. Verticale steigersystemen beginnen met een eenvoudig stortplatform op de bekisting. Het nadeel hiervan is dat zodra de bekisting is gedemonteerd, de platformen die meer kunnen worden voor het aanbrengen van wapening. In tegenstelling hiertoe bieden stort- en wapeningsplatformen die onafhankelijk zijn van de bekisting, meer vrijheid. Het bekistingswerk is gescheiden van het wapeningwerk zodat op verschillende niveau gelijktijdig kan worden gewerkt. Om ook met grote wapeningsdelen goed te kunnen werken , kunnen verschillende wapeningsplatforms in hoogte worden bewogen. Bij dikkere wanden of meer wapening, kan bij de planning rekening worden gehouden dat er van twee kanten kan worden gewerkt.
Hoe hoger het gebouw, hoe minder economisch beton met kraan kan worden gestort. Bij toenemende bouwhoogten, neemt het hijsen en dalen van de kraan immers steeds meer tijd in beslag. De installatiecapaciteit kan worden verhoogd door het gebruik van betonpompen met verschillende plaatsingssystemen en lange gieken om het beton efficiënt te kunnen storten. Door dergelijke plaatsingssystemen te combineren met een automatisch klimsysteem kan ook deze direct omhoog worden gebracht zonder kraan.
Een andere belangrijke overweging is de veranderde gebouwgeometrie en de daarmee samenhangende aanpassing van de bekisting. Ook het maken van trappen en bordessen moet daarbij worden meegenomen. Daarom is het van belang om vooraf deze factoren tijdens de planning mee te nemen en te bespreken. Daarbij kan ook worden gelet op mogelijke synergie tussen de werkzaamheden aan de kern en aan vloeren en wanden.
Vervolgstappen
Afhankelijk van de ideeën en wensen van de klant, worden er verschillende eisen aan de klimbekisting gesteld. Niet ieder klimsysteem is geschikt voor ieder gebouw. Zo ook bepaalt de hoogte van het gebouw niet direct het beste systeem. Bij de ontwikkeling van een bekistingconcept moet dan ook vanaf het begin rekening worden gehouden met de klanteisen én de bekistingomstandigheden tijdens de bouw. Gaat het daarbij om een klimbekisting dan worden de volgende stappen aangeraden:
- Werk nauw samen met de bekistingleverancier; gebruik zijn kennis en ervaring.
- Bepaal zo vroeg mogelijk in het proces een overall-concept in termen van engineering, werkstroom en budget.
Hoogbouwprojecten verschillen niet alleen in uiterlijk of architectuur maar ook in termen van constructief ontwerp, gebruikte bouwmaterialen en bouwmethode. Toch komt een aantal elementen bij hoogbouw steeds weer terug. Eén of meer in het werk gestorte kernen is daar één van. Het gebruik van een klimsysteem is in dergelijke gevallen een voor de hand liggende oplossing. De keuze voor een hoogwaardig klimsysteem bewijst zichzelf daarbij zolang dit het bouwproces ten goede komt en leidt tot besparingen op arbeidskrachten, kosten en tijd. Het analyseren en bewaken van cyclustijden bij de bouw van een verdieping vervullen een belangrijke functie om op schema te kunnen blijven. Hoogbouw-kernen worden regelmatig in vier- en vijfdaagse cycli gerealiseerd.
Zorgvuldige controles
De term klimbekisting wordt gebruikt voor een combinatie van wandbekisting met een werkplatform dat verplaatst kan worden en uit een klimsteiger of een klimplatform bestaat. Ankers met voorgeschreven maximale belasting maken het mogelijk dat het klimsysteem op iedere gewenste op de onderliggende betonsectie kan worden vastgezet. Daarbij moet de minimale betonsterkte nauwkeurig in de gaten worden gehouden omdat de klimbekisting altijd aan het meest recente wandgedeelte worden bevestigd. Elk bevestigingspunt moet daarbij worden gecontroleerd zodat zeker is dat het beton de krachten kan opnemen.
Normaalgesproken worden de klim- en hangplatforms voor wapening, betongieten en bediening van het klimsysteem alsook voor het ontmantelen van de ophangpunten, boven en onder het werkplatform geïnstalleerd. De klimbekisting wordt omhoog bewogen door middel van een kraan of kraanonafhankelijk met behulp van hydraulische cilinders die al dan niet over de constructie worden geleid. Afhankelijk van het soort gebouw kunnen klimsystemen ook worden ingezet op de hoeken van betonplaten voor het maken van gevelwanden of kolommen, waarbij het bekistingmateriaal verticaal wordt getransporteerd. Ook een volledig gesloten systeem is mogelijk zodat het personeel optimaal beschermd is tegen valgevaar en weersomstandigheden.
Grootpaneel- en kadersystemen
De klimsteiger kan worden gecombineerd met grootpaneel-bekistingen alsook met standaardaard kaderbekistingsystemen. Het kenmerkende verschil van grootpaneel-bekistingen is de aanpassingsmogelijkheid zodat op basis van de plattegrond maatwerk kan worden samengesteld. Aan de andere kant zijn er ook kaderbekistingsystemen die uit standaardpanelen bestaan en in verschillende afmetingen worden geleverd. Deze worden samengesteld en aangepast aan de vorm van constructie die in het werk moet worden gestort. Een goed doordacht ontwerp van de bekisting houdt daarbij rekening met de verschillende, vergelijkbare secties en met bewerkingen die meerdere keren worden uitgevoerd. Op deze manier kan gedurende het project fors op tijd worden bespaard. Het kan daarbij nuttig zijn om niet in termen van bekisten te denken maar de constructie als het ware te ‘ontleden’. Met name op punten waar binnenhoeken samenkomen, is het van groot belang dat eenvoudig kan worden ontkist en voldoende ruimte is vrij gehouden voor efficiënte werkomstandigheden. Tegelijkertijd is het voordelig om het aantal verbindingspunten tot een minimum te beperken en zoveel mogelijk gebruik te maken van systemen die van één zijde kunnen worden gelost.
Bij bekistingsdelen waarmee een groot aantal secties worden gestort, moet ook worden gelet op de duurzaamheid van het plaatmateriaal. Veelal bestaan deze uit hoogwaardig multiplex dat is gecoat met hars of kunststof, maar volledig stalen platen worden ook regelmatig ingezet. Het wisselen van deze platen is een tijdrovende aangelegenheid die zoveel mogelijk moet worden vermeden of bewust buiten de bouwstroom moet worden gehouden.
Verder moet , naast het gewicht van de bekisting, rekening worden gehouden met de belastingen die door het klimsysteem moeten worden afgevoerd. Daarom is een betrouwbare en veilige verankering van de klimsteiger van grote waarde. Het klimsysteem kan omhoog worden gebracht zodra de laatst gestorte sectie voldoende sterkte heeft.
Kraanafhankelijk klimmen
Wanneer een kraan wordt ingezet om de klimsteiger en bekisting naar een volgende sectie te brengen, moeten de kraan- en lastcapaciteit tijdig worden gepland. Hier kan een onderscheid worden gemaakt tussen systemen die langs het gebouw omhoog worden geleid en systemen waar dat niet het geval is. Bij deze laatste komt de bekisting volledig vrij van het gebouw. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de belasting als gevolg van onder meer wind. Deze manier van werken zorgt er ook voor dat het ondergelegen terrein uit oogpunt van valgevaar moet worden beveiligd.
Het voordeel van geleide klimsystemen is dat zij met het gebouw verbonden blijven; ook tijdens het klimproces. Dit veiligheidsaspect moet bij de planning van de bekisting worden meegenomen. De gemiddelde windsnelheid neemt proportioneel toe met de hoogte boven de grond. Om het risico van downtime te verminderen, kunnen systemen worden ingezet die bij hogere windsnelheden kunnen worden verplaatst. Momenteel ligt de grens op een windsnelheid van 72 km/u. Stalen profielen die gezekerd zijn in klimschoenen op de constructie zorgen voor de geleiding van het klimsysteem langs het gebouw.
Kraanonafhankelijk klimmen
Kraanonafhankelijke klimsystemen worden langs het gebouw geleid en voorkomen daarmee valgevaar. De systemen worden bij voorkeur omhoog bewogen middels draagbare hydraulische cilinders en units. Een hydraulische unit levert het vermogen voor meerdere hydraulische cilinders. Mocht een kraan aanwezig zijn, dan kan deze eventueel ook worden ingezet om snel een aantal klimsystemen omhoog te brengen.
Volledig hydraulische aandrijving
Het principiële verschil met eenvoudige kraan-onafhankelijke klimsystemen is de volledig hydraulische apparatuur van de klimunits. Hiermee kunnen grote bekistingsplatform aan de buitenzijde van de kern in één veilige beweging omhoog klimmen. Deze systemen kunnen niet via een kraan omhoog worden gehaald. Het hydraulische klimproces omvat twee belangrijke stappen. Allereerst worden de klimprofielen in de klimschoenen die zijn verankerd aan het gebouw, door hydraulische cilinders omhoog bewogen. Tijdens de volgende stap worden de klimsteigers met dezelfde hydraulische cilinders omhoog geduwd langs de klimprofielen. Dit type klimbekisting is uiterst veelzijdig; zelfs radii, bochten en schuine delen kunnen zo worden bekist. Naast de kernen van hoogbouw worden de systemen onder meer ingezet voor pylonen. Systemen met een tilcapaciteit van 5 tot 10 ton zijn op dit moment gangbaar in de markt.
Platformsystemen
Platformsystemen zijn bekistingsystemen die speciaal zijn afgestemd op het bouwen van kernen van hoogbouw. Het belangrijkste onderdeel is een gesloten bekisting met werkplatform voor veilige werkomstandigheden en beveiliging tegen weersomstandigheden op grotere hoogten. De platformen bieden ruimte voor alle benodigdheden: bekisting, wapening, staal voor dagelijkse werkzaamheden, een materiaalcontainer en giek voor het storten van het beton. Het platform wordt omhoog bewogen door hydraulische cilinders die met een grote slag het platform in één beweging en zonder kraan naar de volgende bekistingsectie bewegen. De bekisting is gescheiden van een draagrooster waardoor het bekisten en ontkisten worden vergemakkelijkt. Hoe groter de bekisting die zich onder het stort- en wapeningsbordes bevindt, hoe economischer het systeem functioneert. Constructieve en klanteisen, met name het aanbrengen van de wapening spelen hierbij een belangrijke rol.
Alles op elkaar afgestemd
De bouwmethode is sterk afhankelijk van de constructie van het gebouw en de lay-out van de wapening. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen gebouwen waar eerst de kern worden gebouwd en gebouwen waar vloeren en wanden in één keer worden gestort. Normaal gesproken voeren onderaannemers het wapeningswerk deel voor deel uit. Het is belangrijk om het klimsysteem af te stemmen om de eisen en de werkstroom zo veel mogelijk positief te beïnvloeden. Verticale steigersystemen beginnen met een eenvoudig stortplatform op de bekisting. Het nadeel hiervan is dat zodra de bekisting is gedemonteerd, de platformen die meer kunnen worden voor het aanbrengen van wapening. In tegenstelling hiertoe bieden stort- en wapeningsplatformen die onafhankelijk zijn van de bekisting, meer vrijheid. Het bekistingswerk is gescheiden van het wapeningwerk zodat op verschillende niveau gelijktijdig kan worden gewerkt. Om ook met grote wapeningsdelen goed te kunnen werken , kunnen verschillende wapeningsplatforms in hoogte worden bewogen. Bij dikkere wanden of meer wapening, kan bij de planning rekening worden gehouden dat er van twee kanten kan worden gewerkt.
Hoe hoger het gebouw, hoe minder economisch beton met kraan kan worden gestort. Bij toenemende bouwhoogten, neemt het hijsen en dalen van de kraan immers steeds meer tijd in beslag. De installatiecapaciteit kan worden verhoogd door het gebruik van betonpompen met verschillende plaatsingssystemen en lange gieken om het beton efficiënt te kunnen storten. Door dergelijke plaatsingssystemen te combineren met een automatisch klimsysteem kan ook deze direct omhoog worden gebracht zonder kraan.
Een andere belangrijke overweging is de veranderde gebouwgeometrie en de daarmee samenhangende aanpassing van de bekisting. Ook het maken van trappen en bordessen moet daarbij worden meegenomen. Daarom is het van belang om vooraf deze factoren tijdens de planning mee te nemen en te bespreken. Daarbij kan ook worden gelet op mogelijke synergie tussen de werkzaamheden aan de kern en aan vloeren en wanden.
Vervolgstappen
Afhankelijk van de ideeën en wensen van de klant, worden er verschillende eisen aan de klimbekisting gesteld. Niet ieder klimsysteem is geschikt voor ieder gebouw. Zo ook bepaalt de hoogte van het gebouw niet direct het beste systeem. Bij de ontwikkeling van een bekistingconcept moet dan ook vanaf het begin rekening worden gehouden met de klanteisen én de bekistingomstandigheden tijdens de bouw. Gaat het daarbij om een klimbekisting dan worden de volgende stappen aangeraden:
- Werk nauw samen met de bekistingleverancier; gebruik zijn kennis en ervaring.
- Bepaal zo vroeg mogelijk in het proces een overall-concept in termen van engineering, werkstroom en budget.
Hebt u vragen over dit artikel? Neem gerust contact met ons op!